Bánh tét, tương truyền chính là bán

Bánh tét, tương truyền chính là bánh “tết” vì ăn vào ngày tết. Ngày tết không thể không có bánh tét, như ngoài bắc không thể thiếu bánh chưng. Người ta kể rằng bánh tét có xuất xứ từ một tỉnh nào đó ở phía Bắc. Đến nay chỉ riêng dân Quảng Bình gọi là bánh đòn. Còn từ Quảng Trị đổ vào các tỉnh phía Nam đều gọi một cách chân chất là bánh tét, là nét tương đồng của bánh chưng ở Miền Bắc về nguyên liệu, cách nấu, chỉ khác về hình dáng và sử dụng lá chuối để gói thay vì lá dong
Ngày nay, bánh tét phong phú, muôn hình, muôn vẻ.Cũng nếp cái, cũng thịt mỡ, đỗ xanh nhưng mỗi nơi bánh tét đều bị “địa phương hóa” ít nhiều. Chẳng hạn như ở Huế, ngoài nguyên liệu trên còn được trộn thêm đậu phộng bằng điều. Còn Long An, Tiền Giang thì lớp nếp của bánh tét lại trộn thêm dừa nạo, xào với đường. Trước đây ở Long An, thời lúa mùa còn làm nhiều thì bánh tét làm bằng nếp than. Khi bóc bánh ra có lớp tím thẫm, mượt mà để kích thích sự thèm ăn. Có nơi trộn đậu đen lẫn vào nếp than ăn càng “đã” càng lạ vừa dẻo vừa bùi.
Riêng Mỹ Tho lại có bánh tét nước tro.Tuy khó làm nhưng ăn ngon, dễ tiêu hóa hương vị nhưng có nhân mặn ngọt tùy thích.
Đặc biệt ở Vĩnh Long, Cần Thơ các cô gái miệt vườn khéo tay đã làm ra bánh tét bốn màu được nâng cấp thành hàng đặc sản mỹ thuật. Loại bánh tét này làm rất công phu nên thường chỉ dùng đãi khách trong các dịp lễ tết.
Nghệ thuật làm bánh tét này là ở bí quyết nhuộm màu gạo và cách gói khéo tay. Màu xanh lá cây của bồ ngót, màu đỏ của trái gấc, màu vàng của đậu xanh, màu trắng dĩ nhiên là nếp.
Gói bánh tét khó gói hơn bánh chưng nên đòi hỏi phải có tay nghề chiếc bánh mới tròn để.Gói không chắc tay, ướp nhân chưa tới bánh sẽ bị bở, mỡ chưa cắn đã tan.
Làm đúng bài bản tức là nếp phải vo thật sạch, để cho ráo hết nước, đỗ xanh phải cà vỡ đôi đãi sạch hết bỏ. Thịt mỡ cắt miếng dài, vuông góc ướp với muối, đường, hành một đêm trước khi gói để gia vị có đủ thời gian thấm vào mới giữ cho mỡ cứng. Luộc nước là dứa trộn đều với nếp sau đó mới bắt đầu gói. Khi gói vỗ đều ty cho nếp dễ chặt.Miền Tây xếp hai lá đầu, bẻ bốn góc, miền Đông có nơi chỉ bẻ ba góc.
Nguyên liệu
Nguyên liệu để gói bánh tét ngày Tết tương tự như dùng làm bánh chưng, bao gồm: gạo nếp, đậu xanh, thịt heo và một số gia vị tương tự như để làm bánh chưng.
Nhưng phổ biến và bán quanh năm là bánh tét ngọt (nhân chuối, thường là chuối Xiêm) hay bánh tét chay (nhân đậu đen). Cá biệt có bánh tét thập cẩm với nhân gồm trứng muối, tôm khô, lạp xưởng, thịt giò, hột sen, nấm đông cô, đậu xanh .
Cũng như bánh chưng, ngày nay nhiều khi người ta dùng dây ni lông thay vì dây lạt.
Ngoài bánh tét nhân mặn có nơi còn làm bánh tét nhân ngọt bằng đậu xanh trộn đường, dừa nạo hoặc chuối sứ. Loại này thường dùng cho người ăn chay hay nhà đông con lại nghèo không đủ tiền mua thịt mỡ. Thông thường bánh tét nấu rất lâu vì vậy nhiều người đem ngâm với nước khóm khoảng một giờ trước khi luộc để bánh mau chín. Làm cách này bánh không ngon không dẻo mất đi hương vị đặc trưng. Khi nấu, quá trình thay nước, canh lửa được đặc biệt chú ý.
Ảnh hưởng địa phương:
Bánh tét Đức Hòa có được thương hiệu mà khách hàng nhiều tỉnh biết đến là nhờ bà con lưu giữ nghề truyền thống mang đậm nét hồn quê. Bên cạnh đó, nghề gói bánh tét mang lại thu nhập khá cao, bình quân 70.000-80.000 đồng/ngày/người cho những lao động nhàn rỗi, còn các hộ nấu bánh bỏ mối lãi từ 7-10 triệu đồng/tháng.

Thưởng thức
Khi ăn bánh tét, người ta dùng dao sắc cắt ngang đòn bánh thành từng khoanh rồi lột vỏ và dây cột bánh để ăn, nhưng cũng thường thấy cách bóc vỏ từ từ và dùng dây lạt buộc bánh (hoặc dây chỉ) để cắt bánh thành từng lát mỏng, tước vỏ đến đâu cắt bánh đến đó. Tay trái cầm bánh, tay phải cầm một đầu lạt và đầu còn lại cắn vào miệng, khoanh tròn lạt quanh bánh đã tước vỏ và tét từng khoanh bánh đơm lên đĩa.
Nếu thích ăn ngọt, người thưởng thức có thể chấm bánh với đường kính trắng tinh hoặc thích ăn mặn thì chấm nước mắm loại ngon như nước mắm Phú Quốc, hoặc nước mắm Nha Trang đác biệt nữa là mắm rươi Trà Vinh, người miền Trung còn ăn bánh tét với dưa món, là món dưa gồm củ kiệu, đu đủ, cà rốt, su hào ngâm trong nước mắm đường. Để đỡ ngán, Bánh cũng có thể được rán qua trong chảo mỡ cho lớp vỏ ngoài chín vàng giòn.
Ý nghĩa
Ngày Xuân, mọi thành viên trong gia đình về đoàn tụ và được thưởng thức những khoanh bánh tét thơm ngon mới thấy hết giá trị của không khí gia đình truyền thống và ý nghĩa Tết cổ truyền của dân tộc. Màu xanh của lá, mùi thơm của nếp, của lá dứa, vị ngọt bùi của nhân đậu, thịt sẽ là hương vị đậm đà khó quên cho mỗi người, nhất là đối với du khách đã một lần ghé thăm và ăn Tết với người dân Nam Bộ.