Đề tài người trí thức nghèo: Nam Cao miêu tả sâu sắc tấn bi kịch tinh thần của người trí thức nghèo trong xã hội đương thời trước 1945, những “giáo khổ trường tư”, những nhà văn nghèo, những viên chức nhỏ.Qua đó đặt những vấn đề có tầm triết luận sâu sắc,có ý nghĩa to lớn. Họ là những trí thức có ý thức sâu sắc về giá trị sự sống và nhân phẩm, có hoài bão, tâm huyết và tài năng, muốn xây dựng một sự nghiệp tinh thần cao quý; nhưng lại bị gánh nặng áo cơm và hoàn cảnh xã hội ngột ngạt làm cho “chết mòn”, phải sống như “một kẻ vô ích, một người thừa”.Tập trung miêu tả và phân tích tình trạng “Sống mòn” hay “ Chết mòn” của con người , Nam Cao đã Phê phán sâu sắc xã hội ngột ngạt, phi nhân đạo bóp nghẹt sự sống, tàn phá tâm hồn con người, đồng thời nói lên khao khát một lẽ sống lớn, có ích, có ý nghĩa, xứng đáng là cuộc sống con người.Và ở đề tài trí thức đáng chú ý là các truyện ngắn “ Giăng Sáng” ,” Đời Thừa” là những tác phẩm nổi bật nhất những tấn bi kịch.Để làm rõ bi kịch tinh thần của người trí thức nghèo qua các nhân vật, thì trước hết ta sẽ nghĩ ngay đến “bi kịch” là gì ? . “Bi kịch” có thể hiểu theo nhiều cách có thể là nỗi đau khổ dai dẳng không có cách gì giải thoát được.Hay theo từ điển văn học “Bi kịch chỉ xảy ra khi có sự xung đột giữa khát vọng, hoài bão, lý tưởng của cá nhân với thực tại. Thực tại chưa đủ điều kiện cho phép cá nhân thực hiện lý tưởng của mình nên rơi vào thất bại, thậm chí là dẫn đến cái chết thảm thương”. Chúng ta có thể thấy các nhân vật mang trong mình những tấn bi kịch tinh thần lớn.Trước hết như chúng ta đã biết các nhân vật Nhân vật trí thức trong những sáng tác của Nam Cao phần lớn xuất thântrong những gia đình nghèo khổ ở những vùng nông thôn đói kém xảy ra triền miên. Họ chính là những Thứ, Điền, Hộ, hắn,y,…Mặc dù xuất thân trong những gia đình như vậy, và bản thân không có nơi làm ổn định, thu nhập thấp, bấp bênh lại phải gánh thêm gánh nặng cơm áo gạo tiền,họ phải vật lộn với cuộc sống vì miếng cơm manh áo .Vậy nhưng cuộc sống vô cùng cơ cực và nghèo khổ ấy không thể nào dập tắt được ngọn lửa của lòng khát khao vươn tới chân trời chân- thiện- mỹ trong con người họ, điều ấy làm nổi lên nhân vật trí thức tiểu tư sản là những người có nhiều ướcmơ, khát vọng tốt đẹp.Đến với truyện ngắn “ Đời Thừa” thì cái tấn bi kịch của tầng lớp tri thức nghèo nghèo trong xã hội cũ được thể hiện rất rõ và chính điều đó đã tạo nên thành công trong tác phẩm của Nam Cao, thông qua nhân vật Hộ - nhân vật chính trong tác phẩm. Khát vọng cả đời của Hộ là trở thành nhà văn chân chính, sáng tác nên được những tác phẩm chân chính và không dừng lại ở đó từ đây những bi kịch lần lượt tiếp đến.*Bi kịch sự nghiệp của Hộ:Vỡ mộng là Bi kịch thứ nhất là bi kịch trong sự nghiệp:Hộ là một nhà văn luôn luôn ấp ủ hoài bão về một sự nghiệp tinh thần cao cả. Đấy là sự nghiệp văn chương nghệ thuật. Vì lý tưởng nghệ thuật, Hộ có thể hy sinh tất cả , Hộ khao khát
đang được dịch, vui lòng đợi..