Công nghiệp chất dẻo - ngành công n

Công nghiệp chất dẻo - ngành công nghiệp đang lên ở Việt Nam
Với những đặc tính quý báu, đa dạng và tiện lợi của mình mà những vật liệu truyền thống không có được, chất dẻo đang dần thay thế và chiếm lĩnh mọi lĩnh vực sử dụng.
Chất dẻo nhẹ hơn nhưng lại dễ gia công hơn kim loại. Bao bì sản xuất từ chất dẻo nhẹ hơn từ giấy, gỗ nhưng lại trong suốt, có thể có nhiều màu sắc theo yêu cầu. Vật dụng bằng chất dẻo chịu được nước, hóa chất. Song lại không dễ vỡ và chịu va chạm tốt hơn sản phẩm cùng loại từ thủy tinh.
Thử lấy một ví dụ sau đây: lượng nguyên liệu chất dẻo cần thiết để sản xuất ra một sản phẩm có cùng một chức năng sẽ ít hơn nhiều so với từ những nguyên liệu khác (kg):
Chính nhờ những tính chất đa dạng với những ưu thế nổi trội, nên tuy mới ra đời chưa lâu (tuổi “thời đại chất dẻo” mới chỉ vài chục năm, rất “khiêm tốn” khi so với tuổi hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn năm của các vật liệu truyền thống khác), chất dẻo đã có những bước nhảy vọt nhanh chóng. Có thể nói không ngoa rằng hiện nay loài người đang sống trong “kỷ nguyên chất dẻo”. Nếu như năm 1989 tổng sản lượng chất dẻo trên toàn thế giới là 96 triệu tấn thì 10 năm sau chỉ riêng sản lượng một số chất dẻo chính gồm PE, PP, PVC, PS và ABS đã đạt 140 triệu tấn và năm 2005 con số này là 170 triệu tấn. Theo các nhà dự báo chiến lược, mức tăng trưởng của chất dẻo trong những năm tới là 4 - 6%/năm.
Ở Việt Nam, công nghiệp nhựa (chất dẻo) có thể nói là còn rất non trẻ. Cho đến trước năm 1990 sản lượng chất dẻo trong nước hầu như là con số không. Lượng chất dẻo tiêu thụ tính trên đầu người chỉ xấp xỉ đạt 1 kg/ năm. Cũng trong thời gian đó (năm 1989) số liệu tương ứng ở Nhật Bản, Mỹ và Đức là 89, 97 và 130 kg. Đầu những năm 1990 trên khắp thị trường của đất nước tràn ngập hàng chất dẻo của nước ngoài.
Nhưng với chính sách mở cửa của Đảng và Nhà nước cùng với nền kinh tế thị trường đang dần được hình thành nền kinh tế của đất nước nói chung và ngành công nghiệp chất dẻo nói riêng đã từng bước đi lên một cách ổn định và vững chắc.
Kể từ năm 1995 sản phẩm chất dẻo mang nhãn hiệu Việt Nam đã dần dần thay thế hàng ngoại nhập và đến nay đã phủ khắp thị trường nội địa và đang vươn ra khu vực cũng như các châu lục khác. Tại thị trường trong nước, sản phẩm chất dẻo do các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất đã có mặt trong hầu hết các ngành công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, thủy sản, xây dựng, điện và điện tử. Một số sản phẩm chất dẻo chất lượng cao như ống dẫn dầu, phụ tùng xe máy, ô tô và máy tính cũng đã được các công ty nhựa Tiền Phong, Bình Minh, Tân Tiến và một số doanh nghiệp khác sản xuất thành công. Sản phẩm chất dẻo đã chiếm được niềm tin của người tiêu dùng không chỉ vì chất lượng tốt mà cả vẻ đẹp và mẫu mã phong phú. Trong hơn mười năm qua Ngành Nhựa đã không ngừng tăng trưởng, trung bình 20 - 25%/năm.
Từ một nước chuyên tiêu thụ sản phẩm chất dẻo nhập ngoại, ngày nay ngành công nghiệp chất dẻo Việt Nam ngoài việc đáp ứng đủ nhu cầu trong nước đã từng bước xuất khẩu các sản phẩm của mình. Doanh số xuất khẩu chất dẻo chưa cao nếu so với những gì chúng ta vẫn đang phải nhập nhưng đây là thành quả của quá trình đổi mới tư duy, đổi mới công nghệ, khảo sát thị trường và quảng bá sản phẩm; một sự nỗ lực rất to lớn của những người trong cuộc.
Cùng với việc gia công chế biến các sản phẩm chất dẻo chúng ta cũng đã chú ý đến việc sản xuất nguyên liệu đầu cho ngành công nghiệp này. Năm 1998 cơ sở sản xuất sản phẩm hóa dầu đầu tiên của Việt Nam đã đi vào hoạt động. đó là nhà máy sản xuất bột nhựa PVC, một liên doanh giữa Tổng Công ty Hóa chất Việt Nam, Công ty Nhựa Việt Nam và Công ty Nhựa và Hóa chất Thái Lan, tại Khu Công nghiệp Gò Dầu, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai. đây là một nhà máy có trình độ công nghệ tiên tiến với dây chuyền sản xuất hiện đại và khép kín nhập từ Nhật Bản, công suất là 80 nghìn tấn/năm. Sau hai năm hoạt động ổn định công ty đã đầu tư cải tạo nâng công suất lên 100 nghìn tấn/năm.
Tiếp đến năm 2003, một nhà máy sản xuất bột nhựa PVC thứ hai với công suất 100 nghìn tấn/năm cũng đã đi vào hoạt động tại Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Với công suất tổng cộng 200 nghìn tấn bột nhựa PVC, hai nhà máy này đã đáp ứng gần 90% nhu cầu bột nhựa PVC hàng năm của nước ta, góp phần làm giảm bớt áp lực về nguyên liệu, nhất là đối với sản xuất các sản phẩm ống nước, cấu kiện xây dựng. Hàng năm số ngoại tệ tiết kiệm được do không phải nhập khẩu lượng bột nhựa PVC lên đến gần 200 triệu USD.
Đây là một hướng đi đúng đắn được thể hiện trong chiến lược phát triển kinh tế nói chung cũng như của ngành công nghiệp nhựa và hóa chất nói riêng mà Chính phủ đã đề ra. Chúng ta đã phải trả giá đắt cho sự lệ thuộc vào nguyên liệu đầu nhập khẩu, không chỉ ở ngành nhựa mà ở cả nhiều lĩnh vực khác. Trong khi đó chúng ta lại xuất khẩu một lượng lớn dầu thô hàng năm. Thông qua việc chế biến các sản phẩm lọc hóa dầu để tạo ra nguồn nguyên liệu cho ngành nhựa với giá trị kinh tế cao, chúng ta sẽ làm gia tăng đáng kể giá trị tài nguyên của đất nước. Đồng thời cũng sẽ tiết kiệm cho đất nước hàng tỉ USD tiền nhập khẩu. Theo các chuyên gia thì hiện nay với sản lượng 17 - 18 triệu tấn dầu thô và 7 - 10 tỉ m3 khí hằng năm sau khi qua khâu lọc dầu và chế biến tiếp theo Việt Nam đủ khả năng tự túc hoàn toàn các nguyên liệu cho ngành công nghiệp nhựa còn non trẻ và đầy tiềm năng của đất nước.