Những chặng đường vỡ nợNhìn vào cuộc khủng hoảng nợ của Hy Lạp, có thể thấy các vấn đề kinh tế hiện nay của nước này là kết quả của một tập hợp nhiều nhân tố trong và ngoài nước.Trước tiên, bộ máy công quyền cồng kềnh, thiếu hiệu quả cùng tình trạng tham nhũng và trốn thuế là nhân tố đứng đằng sau sự thâm hụt của quốc gia này.Điều đáng nói là từ năm 2001 đến năm 2007, tăng trưởng của Hy Lạp được ca ngợi với tốc độ 4,3% hằng năm so với mức trung bình 3,1% của Eurozone. Thế nhưng chi tiêu của chính phủ thời gian ấy tăng đến 87% trong khi thu ngân sách chỉ 31%.Giữa năm 2004, Hy Lạp chi tới 9 tỉ euro để tổ chức Olympic, khiến Thế vận hội mùa Hè 2004 được xem là “kỳ Olympic đắt tiền nhất” cho đến thời điểm ấy. Điều đáng nói, những công trình được xây dựng sau đó lại hầu như không được sử dụng và ngày càng xuống cấp, khiến nước này ngập chìm trong những khoản nợ khổng lồ.Cuối năm 2004, Chính phủ Hy Lạp thừa nhận đã thổi phồng các số liệu điều kiện để gia nhập Eurozone ba năm trước, đặc biệt là thâm hụt ngân sách giai đoạn 2000-2003. Sau một cuộc điều tra của Cơ quan Thống kê Liên minh châu Âu, Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp thừa nhận số liệu về thâm hụt ngân sách của nước này chưa từng dưới 3% từ năm 1999 như quy định của EU để Hy Lạp gia nhập Eurozone. Ở đây có vai trò của các tập đoàn đa quốc gia đã thuê các tổ chức định giá quốc tế gian dối số liệu với mục đích tìm lợi ích đầu tư vào thành viên mới của khu vực tiền tệ này.Tháng 12-2009, hãng đánh giá tín dụng Fitch hạ xếp hạng của Hy Lạp từ A- xuống BBB+. Đây cũng là lần đầu tiên trong một thập niên nước này rơi khỏi hạng A. Động thái trên diễn ra sau khi Bộ trưởng Tài chính Hy Lạp thời đó – ông George Papaconstantinou, cảnh báo thâm hụt có thể lên tới 12,5% GDP năm 2009, cao hơn rất nhiều so với dự đoán.Tháng 3-2010, Chính phủ Hy Lạp thông qua gói chính sách thắt lưng buộc bụng, gồm cắt giảm lương nhân viên nhà nước, ngừng trả lương hưu, tăng thuế với thuốc lá, rượu và xăng dầu. Các công đoàn đã phản ứng rất mạnh và tổ chức nhiều cuộc biểu tình trên khắp Athens. Nhằm cứu Hy Lạp khỏi bờ vực thẳm cũng như ngăn chặn con bài domino gây đổ vỡ Eurozone, vào tháng 5-2010 bộ ba Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ủy ban châu Âu (EC) đã cấp gói cứu trợ đầu tiên cho Hy Lạp trị giá 110 tỉ euro, do lo ngại nền kinh tế mong manh của nước này có thể đẩy cả khu vực vào vùng nguy hiểm.Hy Lạp đã phải chấp nhận thắt chặt chi tiêu hơn nữa để đổi lấy gói cứu trợ thứ hai, châm ngòi cho hàng loạt cuộc biểu tình phản đối. Như vậy, nước này đã nhận hai gói cứu trợ với tổng trị giá hơn 240 tỉ euro.Đứng trước khả năng nền kinh tế Hy Lạp sụp đổ, tháng 10-2011, sau các cuộc đàm phán xuyên đêm, lãnh đạo các nước châu Âu đã đồng ý giảm nợ cho Hy Lạp. Các nhà đầu tư cá nhân sẽ chỉ được nhận 50% giá trị số trái phiếu Hy Lạp họ đang giữ.Đầu tháng 3-2012, thêm một biện pháp được đưa ra, các chủ nợ tư nhân đồng ý hoán đổi 85% nợ cho Hy Lạp, giúp cắt giảm khoảng 100 tỉ euro khỏi nghĩa vụ nợ của quốc gia này. Ngay lập tức, ngày 9-3, Fitch và Moody’s đồng loạt hạ xếp hạng tín nhiệm của Hy Lạp xuống vỡ nợ. Trước đó, vào ngày 28-2, Athens cũng bị Standard & Poor’s xem là đã vỡ nợ một phần.Tương lai đi về đâu?Tình hình ngày càng xấu đã giúp cho đảng Syriza chủ trương phản đối cứu trợ, dẫn đầu bởi ông Alexis Tsipras giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tại Hy Lạp tháng 1-2015. Chính quyền mới cam kết gỡ bỏ các biện pháp thắt lưng buộc bụng đang đè nặng cuộc sống người dân. Nhưng chính điều này lại khiến nhà đầu tư lo ngại về khả năng Hy Lạp rời bỏ khu vực đồng euro.Tháng 2-2015, nhóm Bộ trưởng Tài chính các nước Eurozone (Eurogroup) đã chấp thuận gia hạn nợ thêm bốn tháng sau khi chính phủ mới của Hy Lạp nộp đề xuất cải tổ ngay trước hạn chót, bao gồm việc kiểm soát chi tiêu công, giảm tham nhũng và trốn thuế.Hy Lạp sau đó được yêu cầu thanh toán cho các chủ nợ khác nhau trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6-2015. Tuy nhiên, không một hạn chót nào được đáp ứng.Vào tháng 6 năm nay, Hy Lạp tiếp tục việc đàm phán nợ trong suốt nhiều tuần, nhưng chính phủ Hy Lạp và nhóm chủ nợ liên tục thất bại trong việc đàm phán về các điều kiện cải tổ để nước này được nhận khoản cứu trợ cuối cùng trị giá 7,2 tỉ euro.Đến nay, Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras vẫn tự tin các lãnh đạo châu Âu sẽ không cương quyết loại Hy Lạp ra khỏi Eurozone nên một mực từ chối những yêu cầu của chủ nợ về cắt giảm chi tiêu và tăng thuế mà ông gọi là “thư tống tiền”. Sự khước từ của ông Tsipras làm các chủ nợ nổi giận, khiến Athens gặp rắc rối trong việc thanh toán 1,5 tỉ euro cho IMF vào ngày 30-6 và sau đó là ECB vào tháng 7.Bước ngoặt xảy ra khi ngày 27-6, Thủ tướng Tsipras kêu gọi cuộc trưng cầu dân ý để người dân Hy Lạp quyết định có ủng hộ hay không các yêu cầu mà bộ ba chủ nợ gồm EU, ECB và IMF đưa ra để Athens được giải ngân gói cứu trợ tiếp theo.Các nhà bình luận cho rằng việc nói KHÔNG cũng đồng nghĩa Hy Lạp có khả năng rời Eurozone. Điều này sẽ làm thay đổi bản chất của liên minh tiền t
đang được dịch, vui lòng đợi..