4.2. Di sản Hán Nôm Nguyễn Nghiễm:

4.2. Di sản Hán Nôm Nguyễn Nghiễm: những tư liệu lịch sử, địa chí giá trị
Ở phương diện Sử học: Từ năm Mậu Dần [1758], sau khi giữ chức Quốc Sử Quán Tổng tài, Nguyễn Nghiễm đã để lại cho đời một số công trình sử học Việt sử bị lãm rất giá trị và được Sử gia Phan Huy Chú khen ngợi là “danh bút”... Tiếc rằng cho đến nay, trước tác ấy không hề thấy xuất hiện. Song, cũng khá may mắn là chính ở Đại Việt sử ký Tiền biên khắc in và công bố vào năm Cảnh Thịnh thứ 8 [1800] đời vua Nguyễn Quang Toản triều Tây Sơn, Hy Tư công được trích tuyển 25 lời bàn, trải dài từ thời Hùng Vương cho đến triềuTrần.
Dẫu so với những sử gia được tuyển trích lời bàn trong Đại Việt sử ký Tiền biên như Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên, Lê Tung, Ngô Thì Sĩ... thì lời bàn của Nguyễn Nghiễm không nhiều. Tuy vậy, 25 lời bàn ấy rất đúng mực nhưng dứt khoát, nghiêm túc, khách quan khoa học. Tiếp cận các lời bàn của Sử thần Nguyễn Nghiễm được trích dẫn ở Đại Việt sử ký Tiền biên, chúng ta thấy rất rõ tinh thần thượng tôn lịch sử cùng cách nhìn nhận sắc bén, chính xác thể hiện tính cách ngay thẳng chính trực và dám nhìn thẳng vào sự thực lịch sử của vị sử gia trứ danh này.
Chẳng hạn, đối với những danh nhân, thời đại, sự kiện lịch sử... lời nhận xét của Xuân Nhạc công thể hiện rất khách quan và chuẩn mực: “史臣阮儼曰:... 徵王以神明之後因民心之怨赫然一怒獎勵同仇義兵所臨遠近響應。嶺外六十五城盡收復於一旦 (Sử thần Nguyễn Nghiễm rằng: ... Trưng Vương là người hậu duệ của những bậc trí tuệ thần minh, nhân lòng dân oán thán, bèn đùng đùng nổi giận, khích lệ dân chúng cùng chung mối thù. Nghĩa binh đến đâu, xa gần đều hưởng ứng. Ngoài ngũ lĩnh có 65 thành đều sớm ngày thu phục.).
Ngược lại, nếu cậy thế ỷ quyền, làm trái đạo nghĩa, bại nhân luân... thì dẫu là bậc thiên tử cũng cần phê phán: “史臣阮儼曰: 丁先皇於是無正家之去矣...” (Sử thần Nguyễn Nghiễm nói rằng: Đinh Tiên Hoàng như vậy là bỏ đạo “chính gia” rồi)...
Ở Nguyễn Nghiễm, người chép sử cần giữ cho mình bản tính trung dung, khách quan và khen chê rạch ròi. Bởi những gì đã xảy ra, đã qua đi ấy chính là lịch sử. Ghi chép về lịch sử bên cạnh việc nhận định xác đáng, chuẩn mực về sự “đúng – sai” trong các sự kiện, hành vi, hành động, quan niệm của những triều đại trước đây.
Về địa chí, trong hệ thống tư liệu địa chí nước ta cho đến cuối thời kỳ Lê Trung Hưng, khi đề cập đến một vùng đất đặc trưng có vị thế quan trọng đối với chính trị quân sự của đất nước như xứ Lạng Sơn thì ít có tư liệu nào đề cập cụ thể, đầy đủ như Lạng Sơn Đoàn thành đồ của Nguyễn Nghiễm.
Theo những thông tin từ Lạng Sơn Đoàn thành đồ, đây có thể là một tài liệu quân sự, cung cấp những thông tin đầy đủ và bổ ích cho việc tìm hiểu và đối chiếu khi nghiên cứu, tìm hiểu về đất đai, mùa vụ, lương thực, canh tác, sông suối, phong tục tập quán, binh chế, hộ tịch, di tích lịch sử, sứ sự... ở vùng đất Lạng Sơn đương thời.

Kết quả (Anh) 1:

4.2. Han Nguyen composing poetry heritage: the historic data, releases the value In the media history: Since Mao [1758], after Consistent Use Of Minister Of Finance, Nguyen composing poetry has left a number of works were exhibited in the history of history is very valid and uncle, historian Phan Huy praise as "the pen". Pity that so far, she's never seen writings appeared. Song, also pretty lucky in the history of major Money carved border prints and announced in the eighth in vogue Scene [1800] King Tay son dynasty, Toan Nguyen Quang Hy Investment success is to recruit 25 words, stretching from the time hung Vuong to triềuTrần. Although compared to the historian was quoted in the history of the Phu Phan as First editor Money, corn, pears And Corn, then the Artist ... it's not much composing poetry table. However, her very proper desk reply 25 but definitive, serious, objective science. Reach the desk of God Used Nair cited composing poetry in the history of Money, we see very clearly the religious spirit of history along the way to see sharp, accurate straight personality expression of integrity and dared to look into the real history of this celebrated historian. For example, for the celebrities, the era, historical events ... of the spring and musicians performed and the standard: "史臣阮儼曰: ... 徵王以神明之後因民心之怨赫然一怒獎勵同仇義兵所臨遠近響應。 嶺外六十五城盡收復於一旦 (God of Nguyen that composing poetry: ... United Kingdom referendum was the descendant of the gods, human intelligence ranks popular resentment, don't ever angry exclamation, encouraged people to feud together. Army to where, near and far are responding. In addition to the five domains have the 65 were on early acquisition.).Conversely, if the world series right dependability, make sense of human loss, rotating leaders left ... then whatever is God tier also need critique: "史臣阮儼曰: 丁先皇於是無正家之去矣..." (Use spirit Nguyen Dinh Tien Hoang said composing poetry as such is removing "main home" and Director) ...In composing poetry, Nguyen the chronicler should keep her a computer centre, and compliment the cooking perfectly. By what has happened, has passed away is historic. Notes about the history in addition to accurate, standards of the "true-false" in events, behaviors, actions, opinions of the previous dynasty.About releases, press releases and local data systems in our country until the end of the Lê Trung Hưng, when referring to a land characterized important status for the country's political-military as of lang son then had little specific mention of material, such as the Division of lang son Nguyen of composing poetry. According to the information from lang son Corps into map, this can is a military document, provide the complete information and helpful for finding out and reconciled when research, learn about land, crop, food, farming, streams and rivers, army, customs processing, Registrar, historic the porcelain ... in the land of lang son.

Kết quả (Anh) 2:

4.2. Heritage Nom Nguyen Nghiem: those historical documents, addresses the value
in terms of History: From the year of tiger in [1758], after holding the National Historical House Worth, Nguyen Nghiem has left some life Vietnamese historian works very valuable history of exhibitions and historian Phan Huy Chu praised the "pen name" ... Unfortunately, so far, he had not seen before effects appear. But also quite lucky to own in Vietnamese history carved Cash margin and published in Canh Thinh 8th [1800] Nguyen Quang Toan reign Tay Son dynasty, Hy Justice of employers deducted 25 word table, stretching Hung Vuong era until trieuTran.
Even considering quoted historian was hired goals in Vietnamese history Phan Phu Tien Tien border as Ngo Si Lien, Le Tung Ngo Thi Si ... the word of Nguyen Nghiem table not much. However, 25-word table was very sober but definitive, serious, objective science. Reaching for discussion of Nguyen Nghiem angel is quoted in Vietnamese history Cash margin, we see very clearly the spirit of respect history and recognize how sharp and accurate expression of the rectitude and dare look directly at the real history of this renowned historian.
For example, for those luminaries, age, historical events ... comments of Xuan Musicians expressed very objective and benchmark "史臣阮儼曰: ... (Use Nguyen Nghiem god that: ... Trung Vuong was the descendant of the gods intellectual level, who lamented his people, he was angry rumble, encouraging people together feud. That war anywhere, near and far are responding. In addition, all five domains of early day 65 win.).
However, if that dependence dependable power, immoral means, human moral failure ... then even if the bias level also need critical element "史臣阮儼曰:丁先皇於是無正家之去矣..." (Nguyen Nghiem said the angel: Dinh Tien Hoang such as apostasy "major part" then) ...
At Nguyen Nghiem , people need to keep their historiography centrist nature, objective and merit-defined processing. Because what has happened, he has gone is history. Notes on the history besides relevant judgment and standards of "right - wrong" in the events, behaviors, actions, perceptions of the previous dynasty.
the address, in the capitalist system Geographical whether our country until the end of the Le Trung Hung, when referring to a specific region has an important role for the military politics of the country as the land of Lang Son, the less material that refers specifically Can, Lang Son fully as a map of Nguyen Nghiem Union.
According to the information from the map of Lang Son delegation, this could be a military document, provide the full information and useful for learning and Reference to research, learn about the land, crops, food, farming, rivers, customs, military institutions, civil, historic, mission ... in the land of Lang Son contemporary.